ใน ร่องรอยเกี่ยวกับชื่อ สยาม เราได้ทราบว่าพวกไตรง บางที่ก็ถูกเรียกว่า สยาม (ออก เสียง ชยาม) หรือ ชาม มีคาอธิบายต่อปีกว่าคาว่า ชาม นี้คือคาเดียวกับ ชาน ที่พม่าใช้เรียกคนไตในรัฐชาน แต่ที่เพี้ยนเป็น ชาน ก็เพราะพม่าออกเสียงตัว ม สะกดเป็นแม่กน ข้อนี้เป็นความจริง คาว่า ชาน ในภาษาพม่านั้นอักษรพม่า เขียน ชาน (ใช้ ม สะกด)

ถ้าจะถอดรูปอักษรออกเป็นตัวไทยก็จะเป็น รหมะ ตัว ร นั้น พม่าออกเสียงเป็น ย หมด (ยกเว้นสาเนียงชาวยะไข่หรือ อารกัน ซึ่งออกเสียง ร รัวลิ้นได้ ) เมือเอา ย ควบ ห คือ กระแทกเสียงที่นาคอ ( aspirated ) แล้วออกเสียงเป็นกึ่ง ซ กึ่ง ช ซึ่งใช้เป็นอักษรอังกฤษโดยประมาณว่า Sh. ส่วน เครื่องหมายสระอะนั้นบอกเสียงหนัก-ยาว ฉะนั้น รหมะ จึงเท่ากับเขียน ซาม หรือชาม. แต่ออกเสียงเป็นแม่กน จึงออกเสียงเป็น ซาน หรือ ชาน (เสียง ที่ถูกนั้นกึ่ง ซ กึ่ง ช ไม่สามารถจะเขียนให้ตรง ด้วยอักษรไทยได้) ซึ่งเสียงนี้ฝรั่งเอาไปเขียนว่า Shan ไทย เราถอดคาออกมาจากภาษาอังกฤษจึงถอดเป็น ชาน แต่ถ้าให้คนไทยที่ไม่รู้จักภาษาอังกฤษฟังชาวพม่าออกเสียง คำนี้แล้วเขาคงจะฟังกระเดียดไปทาง ซ และเขียนเป็นตัว ไทยว่า ซาน มากกว่า ชาน

พึ่ง ทราบว่า การที่ข้าพเจ้าถอดอักษรพม่าออกเป็น รห นั้น เป็นการถอดออกตามรากเหง้าอักษรให้ไทยๆเราดูเข้าใจเท่า นั้น ในหนังสือพม่าเองถือเอาอักษรตัว รห นี้เป็นตัวเฉพาะ ตัวหนึ่งซึ่งอ่านตัว ซะ (กึ่ง ซ กึ่ง ช)ฉะนั้น รหมะ ในความ รู้สึกของพม่าจึงเป็นการจงใจเขียน ซาม (หรือชาม)แต่เนื่อง ด้วยพม่าไม่มีเสียงแม่กน จึงออกเสียงเป็น ซาน-ชาน ไป อัน ที่จริงแล้วเสียง ซาน-ชาน นี้พม่าจะเขียนโดยใช้ น สะกดตรงตามเสียงก็ย่อมทาได้เพราะพม่ามีตัว น และใช้สะกดแม้กนเสมอ แต่ทาไมคา ชาน นี้จึงสะกดด้วย ม ?




คำตอบที่จะแก้ปัญหานี้ได้คือคานี้เดิมทีเดียวต้องเป็นภาษา อื่นทีเขียนด้วย ม สะกด หรือออกเสียงเป็นแม้กม แล้วพม่า ยืมคานั้นมาใช้โดยยังรักษารูปคาเดิมไว้แต่ทว่าออกเสียง ตามอักขรวิธีของพม่า เรื่องก็เป็นอย่างเดียวกับในภาษา ไทยเรามีคาว่า กษัตริย์ ที่จริงถ้าจะเขียนตรงตามเสียงว่า กะสัด ก็ได้แต่ที่เขียนพิสดารหนักหนายังงั้นก็เพื่อรักษารูปคาเดิมใน ภาษาสันสกฤตไว้เพราะขอยืมเขามา คำนี้ภาษาสันสกฤต เขาอ่านออกเสียง ฉัด-ตรี-ยะ แต่เราเขียนตามเขาอย่างเดียว เวลาอ่านเราอ่านตามอักขรวิธีของเราว่า กะสัด พม่าจะต้องยืมคา ซาม-ชาม มาจากภาษาอื่น คงเขียนรูป คำดั้งเดิมยู่แต่อ่านตามอักขรวิธีพม่าและลิ้นพม่า เป็นซาน-ชาน

คา ชาม-ซาม ดั้งเดิมนั้นมาจากไหน ?

เราพอจะคลาพบร่องรอยอยู่บางเมื่อตรวจดูตาเรียกชื่อไตใน สหภาพพม่า

สหภาพ พม่าปัจจุบันประกอบด้วยชนชาติใหญ่ๆหลายชนชาติิมีชนชาติไตรวมอยู่ด้วยเป็นรัฐใหญ่รัฐหนึ่ง คือที่พม่าเรียกว่า รัฐชาน( Shan State ) และ ไทยเราเรียกตามฝรั่งว่า รัฐชาน หรือบางทีก็ว่ารัฐฉานหรือไทใหญ่ คนไตที่นั้นเองเรียก รัฐ ของตนเองว่า เมิงไต (เมืองไท) นอกจากนั้นยังมีคนไต ในรัฐกะฉิน ซึ่งชาวไทใหญ่เรียกไตพวกนี้ว่า ไตคาตีโหลง (ไทคาทีหลวง) และพวกพม่าเรียกคันตีกยี (คันตีคือ คาตี อย่าลืมว่าพม่าไม่มีเสียงแม่กม กยีเป็นภาษาพม่า แปลว่าใหญ่. หลวง) นอกจากไตคาตีหลวง ยังมีไตอีกพวก หนึ่งอยุ่ในบริเวณเมืองฉิ่งกะลิ่งคาตี ใกล้พรมแดนอินเดีย พวกนี้เรียกตัวเองว่า ลูกไต ชาวไทใหญ่เรียกเขา
ว่า ไตคา ตีึ ิีเหมือนกันแต่ไม่มีโหลง (หลวง) บรรดาชนชาติไตทั้งสาม แหล่งใหญ่ๆนี้ถูกชนชาติต่างๆในพม่าเรียกชื่อด้วยคาๆเดียว กันแทบทั้งสิ้น เป็นแต่ออกเสียงเพี้ยนไปบ้างตามลิ้นของตน เล็กน้อย
ปัญหาต่อไปมีอยู่ว่าคา ชาน ในภาษาพม่าและคาคล้าย คลึงกันที่แสดงในบทก้อนนั้นเป็นคาเดียวกับคาว่า สยาม ในภาษาไทยหรือไม่ ?

คำตอบก็คือเป็นคำเดียวกัน

สะพาน เชื่อมที่แสดงความจริงข้อนี้ก็คือภาษามอญ มอญเรียกคนไตในพม่าและยุนนานว่า เซม และขณะ เดียวกันก็เรียกคนไทยในประเทศว่า เซม เหมือนก้นหมด นี่แสดงว่าในภาษามอญ คาว่าเซมคือชื่อสาหรับเรียก ชนชาติไตทั้งชนชาติโดยไม่จาแนกว่าจะอยู่ในขอบเขตของ การเมืองและเศรษฐกิจเดียวแห่งสังคมใด ในเอเชียตะวัยออกเฉียงใต้นี่ดูเหมือนจะมีมอญเพียงชาติิเดียวเท่านั้นที่ให้ร่องรอยเป็นสะพานเชื่อมนี้อย่างชัดเจนที่สุด
ตาม ที่ได้ค้นกันมาถึงบัดนี้เราได้เห็นชัดแล้วว่าคา ชาน-เซม-เซียม-สยาม เป็นคาเดียวกันทั้งสิ้น เป็นแต่เพียงเพี้ยน กันไปตามภาษา และมีขอบเขตแห่งความหมายแตก ต่างกันออกไป กว้างบ้าง แคบบ้าง กาลเวลาผ่าน ไปชื่อ ของชนชาติไตก็เลยเกิดแยกกันเป็นสองคาเด็ดขาดคือ ชาน( Shan ) และสยาม ( Siam ) จน แทบจะไม่เห็นร่อง รอยว่าเป็นคาเดียวกันโดยเฉพาะคนไทยเรานั้น แม้จะติด กับพม่าและไทใหญ่แต่ก็ไม่รู้จักคาว่า ชาน มีความหมาย เฉพาะไทใหญ่ในรัฐชานเท่านั้นหาได้รับรู้ไม่ว่า ชาน ทั้งในภาษาพม่าและอังกฤษรวมทั้งภาษาฝรั่งอื่นๆมีความ หมายคลุมถึงชนชาติไต-ไททั้งหมดที่อยู่นอกลุ่ม เจ้าพระยาและนอกประเทศลาว หาได้รับรู้ไม่ว่าสยาม ก็เป็นคาเดียวกับชาน และเป็นคาเดียวกับเซม ในภาษา มอญซึ่งใช้เรียกชนชาติไต-ไทโดยทั่วไปไม่จากัด ขอบเขต การเมืองและสังคม






รวบรวมจาก :
ความเป็นมาของคำ สยาม ไทย ลาวและขอม และลักษณะทางสังคมของชื่อชนชาติ โดย จิตร ภูมิศักดิ์

เมืองไตย (Shan State)
1.ด้านทิศเหนือ ติดกับรัฐคะฉิ่น
2.ด้านตะวันออกเฉียงเหนือ ติดกับประเทศจีน เขตเมืองยูนนาน
3.ด้านตะวันออก ติดกับประเทศลาว
4.ด้านตะวันออกเฉียงใต ติดกับประเทศไทย
5.ด้านทิศใต้ ติดกับรัฐคะยา
6.ด้านทิศตะวันตก ติดกับเมืองมัณฑะเลย์ และเมืองสะแกง (ประเทศพม่า)

แม่น้าคง(สาละวิน) เป็นแม่น้าสายสาคัญ ไหลผ่านเมืองไตย โดยแบ่งเขตออกเป็น 2 ส่วนคือด้านทิศตะวันตก และตะวันออก ซึ่งฝั่ง แม่น้า ทั้งสองฟากสูงจากระดับน้าทะเลประมาณ6,000 – 7,000 ฟุตแม่น้าสาละวินนี้ไหลผ่าน รัฐคะยา กะเหรี่ยง และมอญไหล ลงอ่าวเมาะตะ มะที่เมืองมะละเม็ง
มีแม่น้าหลายสายในประเทศไหลมารวมกันสู่แม่น้าสาละวิน ดังนี้
1.ด้านทิศตะวันตกของแม่น้าสาละวิน
มีแม่น้าตี, แม่น้านิม, แม่น้าป๋าง, แม่น้าเต็ง, แม่น้าป๋อน ไหลมารวมกันสู่สาละวิน
2.ด้านทิศตะวันออกของแม่น้าสาละวิน
มีแม่น้าม้า, แม่น้านาง, แม่น้าขา, แม่น้าสิ่ม, แม่น้าหาง,แม่น้าจ้อด, แม่น้าทา และ แม่น้ากุน ไหลมารวม กัน สู่สาละวิน

นอกจากนี้ ยังมีแม่น้าโขงซึ่งมีต้นกาเนิดจากยอดดอยทิเบตเช่นเดียวกันแม่น้าสาละวินโดยแม่น้าโขง แยกออกไปทาง ด้านทิศตะวัน ออกทา หน้าที่เป็นเส้นกั้นพรมแดนระหว่างไทย – ลาว มีความยาวประมาณ 120 กิโลเมต
ภายในรัฐฉานยังมีน้าตกที่สูงและใหญ่ที่สุด คือ น้าตกจ๋งอาง (แม่น้าเต็ง) ซึ่งตั้งอยู่ในตาบลเจียงตอง อาเภอเมืองนาย รองลง มาคือ น้าตกอ๋มปู้ (แม่น้าป๋าง) อยู่ใกล้บริเวณเมืองสู้ และน้าตกน้าหยางตั้งอยู่ที่เมืองจ้านซาง เมืองสีป้อ มีความ สูงประมาณ
1,500 –2,000ฟุต และได้ใช้พลังงาน น้าตกผลิตไฟฟ้าใช้ในเมืองน้าตู้ทั้งหมด และยังได้ใช้พลังงานไฟฟ้า ในโรงงานถลุงแร่ ป๋างยุงในเขตเมืองน้าตู้


-----------------------
ขอบคุณ
ที่มา - http://taifreedom.com/thai/index.php/