กบถเงี้ยวกับเจ้าหลวงเมืองแพร่

22 กุมภาพันธ์ 2020, 14:22:27

กบถเงี้ยวกับเจ้าหลวงเมืองแพร่

กบถเงี้ยวกับเจ้าหลวงเมืองแพร่ สาเหตุที่ทำให้ไม่มีนามสกุล ณ.แพร่

...ในช่วงสมัยรัชกาลที่ 5 ที่เจ้าพิริยะเทพวงศ์ เจ้าผู้ครองนครของเมืองแพร่ มีส่วนให้การสนับสนุนกลุ่มกบถเงี้ยวอย่างลับๆ

...เมื่อมีการสอบสวนลงโทษที่กรุงเทพแล้ว ทางการสยามจึงตัดสินลงโทษเจ้าพิริยะเทพวงศ์ พร้อมกับกลุ่มกบถเงี้ยว จนเป็นเหตุให้ในสมัยรัชกาลที่ 6 ไม่มีการพระราชทานนามสกุล ณ แพร่ ให้กับลุกหลานเชื้อสายของเจ้าพิริยะเทพวงศ์

...เชื้อเจ้าในเมืองนี้จึงตั้งสายสกุลกันเอง อาทิเช่น วงศ์วรญาติ, แพร่พันธุ์, เทพวงศ์, วังซ้าย, วิจผัน, บุตรรัตน์, ผาทอง, แสนศิริพันธ์, นามวงศ์, แก่นหอม, แก่นจันทร์หอม, ศรีจันทร์แดง, วงศ์เมืองแก่น, รสเข้ม, อิ่นคำลือ, อุตรพงศ์, มหายศปัญญา, ขัตติยะวรา, วงศ์พระถาง, วราราช, วงศ์บุรี, ใยญาณ, เมืองพระ, ดอกไม้, สารศิริวงศ์, หัวเมืองแก้ว, รัตนวงศ์, นันทิยา, กันจรรยา

... เป็นที่น่าประหลาดใจมาก ในเหตุการกบฏเงี้ยว ถึงแม้จะเป็นเรื่องร้ายแรง แต่คนในราชสกุลผู้ครองนครแพร่ ก็ไม่ได้ถูกประหารชีวิตสักคนเดียว ไล่เรียงได้ดังนี้

.. เจ้าหลวงพิริยเทพวงศ์ เจ้าผู้ครองนครแพร่ หนีไปอยู่กับเจ้านครหลวงพระบาง ขอความอารักขาจากข้าหลวงฝรั่งเศส สยามจึงปลดออกจากการเป็นเจ้าผู้ครองนครแพร่และเรียกคืนเครื่องราชอิสริยาภรณ์ พร้อมทั้งยกเลิกสถานะการเป็นประเทศราชของเมืองแพร่ (เป็นเมืองที่สองในประวัติศาสตร์ ต่อจากเวียงจันทน์)

... พระมหาเทวีแม่เจ้าบัวไหล ถูกริบเครื่องราชอิสริยาภรณ์และถูกกักให้ต้องพำนักอยู่ในกรุงเทพ

... พระไชยสงคราม ราชบุตรเขยเจ้าหลวงแพร่ ต้องโทษจำคุก 7 ปี เจ้าน้อยไชยลังกา อนุชาเจ้าหลวงแพร่ ต้องโทษจำคุก 3 ปี เจ้าน้อยพุ่ม ต้องโทษจำคุก 5ปี เจ้าน้อยสวน ถูกปลดจากตำแหน่งผู้พิพากษา แล้วรับโทษจำคุก 3 ปี

.. เจ้าราชบุตร (เจ้าน้อยยอดฟ้า) พระราชบุตรเขยเจ้าหลวงแพร่ ถูกลดยศและต้องเสียชดเชยจากการสนับสนุนกบฏเงี้ยวซึ่งถือว่าโทษเบามาก ความจริงต้องถูกถอดยศเป็นไพร่ แต่เนื่องจากเจ้าราชบุตรเป็นโอรสพระเจ้าน่านสุริยพงษ์ผริตเดช สยามจึงถนอมน้ำใจเมืองน่าน โดยลงโทษเพียงลดยศลงมาเป็นเจ้าราชดนัยเมืองน่านแทน

... เจ้าบุรีรัตน์ น้องเขยเจ้าหลวงแพร่ ไม่โดนลงโทษ เพียงแต่ถูกภาคทัณฑ์และงดสิทธิสำหรับเจ้านายประเทศราชเล็กน้อย เจ้าวิไชยราชา (เจ้าหนานขัติย์) เจ้าวังซ้าย (เจ้าหนานมหาจักร) เจ้าสุริยะ (เจ้าน้อยมหาอินทร์) ถูกภาคทัณฑ์

.. แต่ในขณะที่ข้าหลวงเข้าจับกุมและสอบสวน ก็มีเจ้านายและขุนนางบางคนชิงฆ่าตัวตายก่อน คือ เจ้าหญิงเวียงชื่น พระธิดาเจ้าหลวงพร้อมกับเจ้าราชวงศ์(เจ้าน้อยบุญศรี)พระสวามี ดื่มยาพิษฆ่าตัวตายในคุ้ม พระยาชนะผูกคอตายในคุก

...ความจริงนั้น การก่อกบฏเงี้ยว มีหลักฐานชัดเจนว่า เจ้านายเมืองแพร่ให้การสนับสนุน และรู้เห็นเป็นใจกับผู้ก่อการ อย่างเจ้าไชยสงครามก็เป็นตัวการเกณฑ์เทเสบียงในเมืองมาส่งให้พวกกบฏ

.. ตัวหัวหน้ากบฏเองอย่างสล่าโปไชย พะกาหม่อง และพญายอด ก็ยังเป็นคนของเจ้าหลวงแพร่ (รวมทั้งเป็นคนของเจ้าหลวงลำปางด้วย)

.. และการกระทำของพวกกบฏก็อุกอาจและรุนแรงมาก กล่าวคือ พวกกบฏได้บุกเข้าเมืองแพร่ ยึดโรงพักและไปรษณีย์ สังหารข้าราชการที่ประจำการอยู่นั้น จากนั้นก็นำคนเข้าบุกจวนพระยาไชยบูรณ์และหลวงวิมล ข้าหลวงสยามประจำเมืองแพร่ แล้วนำตัวพระยาไชยบูรณ์ออกมาตัดหัว

.. แล้วเข้ายึดคลังหลวง นำเงินออกมาแจกจ่ายกันจำนวน 39,000 บาท จากนั้นบุกเข้าไปปล่อยนักโทษเพื่อนำมาเสริมกำลัง แล้วจึงแยกย้ายกันออกเป็นกลุ่มๆเพื่อไล่ฆ่าฟันข้าราชการสยามและคนสยามที่พบเห็น

... จากนั้นพวกกบฏก็มาประชุมกันที่เค้าสนามหลวงเมืองแพร่ ประกาศคืนอำนาจให้เจ้าหลวงพิริยเทพวงศ์และแบ่งกำลังเข้าตีเมืองลำปางและลำพูน

... แต่เมื่อกองทัพเจ้าพระยาสุรศักดิ์มนตรี ยกมาถึงมาตีกบฏมาถึงเมืองแพร่ เจ้าหลวงพิริยเทพวงศ์ได้ชิงหลบหนีออกจากแพร่ไปอยู่ที่เมืองหลวงพระบาง

... เมื่อปราบปรามกบฏเงี้ยวจนราบคาบและเกิดการสอบสวนข้อเท็จจริงซึ่งพบว่าเจ้านายเมืองแพร่ให้การสนับสนุนกบฏ ซึ่งโทษจากการกระทำจะต้องมีถึงประหารชีวิต แต่เจ้านายเมืองแพร่ก็รับโทษจำคุกเพียงไม่กี่ปีเท่านั้น

**************************************************
บริการจัดทัวร์
ทัวร์เชียงตุง ทัวร์เมืองยอง ทัวร์สิบสองปันนา ทัวร์คุนหมิงจีน ทัวร์หลวงพระบาง ทัวร์วังเวียงลาว ทัวร์มัณฑเลย์ ทัวร์พุกาม ทัวร์ทะเลสาบอินเล ทัวร์ตองจี ทัวร์รัฐฉาน

บริษัท เชียงราย มีเดีย แอนด์ ทราเวล จำกัด
เลขที่ใบอนุญาต 21/00833
โทร : 092-891-2277,093-2537733,053-727255
ไลน์ไอดี : @chiangtung
เว๊ปไซค์ : Chiangtungbiz.com
youtube:http://bit.ly/2HDFdMO