ปริศนาพระเจ้าล้านตื้อแห่งแม่น้ำโขง

17 กุมภาพันธ์ 2020, 17:54:28

ปริศนาพระเจ้าล้านตื้อแห่งแม่น้ำโขงเมืองเชียงแสน

.. รัศมีของพระเจ้าล้านตื้อ จัดแสดงอย่างโดดเด่นใกล้ประตูทางเข้า พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ เชียงแสน จังหวัดเชียงราย

.. พระรัศมีเปลวขนาดใหญ่ ที่ชาวบ้านเรียกกันว่า “รัศมีของพระเจ้าล้านตื้อ ” บ้างว่าอาจเป็นของพระเจ้าทองทิพย์ เป็นประติมากรรมหล่อด้วยสำริด พระวรกายหายไป เหลือแค่พระรัศมี มีเดือยต่อเชื่อมสำหรับเสียบลงบนพระเกตุมาลาของพระพุทธรูป ฐานด้านล่างมีกลีบบัวหงายรองรับ

.. พระรัศมีมีลักษณะเป็นเปลวรังสีโดยรอบ 9 แฉก แต่ยอดตรงกลางหักหายไป ภายในกลวง มีรูปวงกลมน้อยใหญ่วางเรียงรายเป็นจังหวะตามกลีบรัศมี คือช่องสำหรับฝังหินหรืออัญมณีมีค่าเพื่อประดับตกแต่ง

.. นอกจากนี้ ยังพบร่องรอยของเทคนิคการหล่อที่แยกส่วนเป็นชิ้นๆ ขนาดเล็ก แล้วนำมาเชื่อมติดกันให้เป็นเนื้อเดียว ความหมายของเปลวรัศมี คือสัญลักษณ์แห่งการตรัสรู้ธรรมขององค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ส่วนคำว่า พระเจ้าล้านตื้อ ตื้อ เป็นหน่วยนับของทางภาคเหนือแปลว่า โกฏิ

.. ข้อสันนิษฐานอันพิสดารพันลึก ในเมื่อเฉพาะพระรัศมียังมีขนาดความสูงถึง 70 เซนติเมตร เมื่อคำนวณเทียบสัดส่วนแล้ว พระเจ้าล้านตื้อเต็มองค์จักใหญ่โตมโหฬาร เพียงใดหนอ อย่างน้อยองค์พระต้องมีหน้าตักไม่ต่ำกว่า 9 เมตร และความสูงต้องประมาณ 10 เมตร

.. ทำให้มีผู้สันนิษฐานว่าบางทีพระรัศมีเปลวชิ้นนี้อาจเป็นของพระพุทธรูปสำริดขนาดใหญ่ ซึ่งจมลงใต้แม่น้ำโขง ดังปรากฏในตำนานและพงศาวดารได้มีการกล่าวถึงวัดบน “เกาะบัลลังก์ตระการ” หรือ “เกาะดอนแท่น” กลางแม่น้ำโขงเมืองเชียงแสน อันเป็นที่ประดิษฐานพระพุทธรูปสำริดขนาดใหญ่องค์หนึ่งที่อัญเชิญมาจากเมืองเชียงใหม่

.. เกาะนี้น่าจะถล่มจมลงในแม่น้ำโขงก่อน พ.ศ.2347 อันเป็นช่วงที่เมืองเชียงแสนถูกเผาทำลายในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช รัชกาลที่ 1 เพื่อไม่ให้เป็นที่ซ่องสุมกำลังพลของทหารพม่า

.. พงศาวดารฉบับราษฎร์พื้นเชียงแสน มีการกล่าวถึงการสร้างวัดพระแก้ว วัดพระคำ เมื่อ พ.ศ.1925 ความว่าเมื่อ พ.ศ.1929 พระมหาเถรสิริวังโส นำพระพุทธรูปชื่อพระแก้ว กับพระคำ เข้ามายังเชียงแสน เมื่อพบภูมิประเทศที่ดอนแท่น (กลางแม่น้ำโขง) ก็พอใจ ขออนุญาตจากมหาเทวี สร้างวิหารวัดพระคำไว้ด้านเหนือ วิหารวัดพระแก้วไว้ด้านใต้

.. มีผู้สันนิษฐานว่า พระคำ ในพงศาวดารนี้ อาจเป็นพระที่ชาวบ้านเรียกในเวลาต่อมาว่า พระเจ้าทองทิพ หรือ พระเจ้าล้านตื้อ จากตำนานที่ระบุถึง “เกาะดอนแท่น ” (บางครั้งเรียกดอนแห้ง เพราะน้ำแห้งขอด) นักวิชาการเชื่อว่า เดิมทีเกาะเก่าแก่กลางลำแม่น้ำโขงนี้เป็นผืนดินในเขตราชอาณาจักรไทย เป็นที่อาศัยของผู้คนเชียงแสนในยุคก่อน

.. เกาะแห่งนี้เป็นที่ตั้งของวัดกว่า 10 แห่ง ตามที่ระบุไว้ในพงศาวดารเมืองเงินยางเชียงแสนภาคที่ 61
ที่สำคัญยังเป็นที่ตั้งของวัดพระเจ้าทองทิพ อันเป็นที่ประดิษฐานขององค์พระพุทธรูปสำริดขนาดใหญ่ ซึ่งชาวบ้านกล่าวขานนามว่า “พระเจ้าล้านตื้อ ” พระนี้มีขนาดและน้ำหนักมาก สันนิษฐานว่าองค์พระคงจมลงไปพร้อมกับเกาะดอนแท่น ซึ่งปัจจุบันคือบริเวณน้ำโขงหน้าที่ว่าการอำเภอเชียงแสน

.. ความเชื่อเช่นนี้เป็นที่มาแห่งความพยายามที่จะช่วยกันค้นหาพระปฏิมาองค์นั้นให้พบให้จงได้
ที่มาของการได้มาซึ่งพระรัศมีเปลวก็ค่อนข้างพิสดาร

.. เริ่มจากปี พ.ศ.2446 มีคนไปทอดแหในแม่น้ำโขง บริเวณหน้าสถานีตำรวจเชียงแสน เห็นเศียรพระพุทธรูปขนาดใหญ่โผล่ขึ้นกลางน้ำ ทว่า พรานปลาลากขึ้นมาได้เฉพาะพระรัศมี แต่พระเศียรหลุดหาย ส่วนพระวรกายไม่พบ จึงนำพระรัศมีไปประดิษฐานไว้ที่วัดคว้าง (หลังตลาดเชียงแสน) ต่อมาย้ายไปรักษาที่วัดปงสนุกและวัดมุงเมืองตามลำดับ

.. เมื่อสร้างพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ เชียงแสน เสร็จ จึงนำพระรัศมีออกจัดแสดงจนถึงทุกวันนี้
ต่อมาปี พ.ศ.2488 มีพรานปลาอีกคนหนึ่งพบเสาวิหารขนาดใหญ่จำนวน 2-3 ต้นล้มทับกัน จมอยู่ในน้ำโขง ลึกราว 4 เมตร ที่บริเวณสามแยกหน้าสถานีตำรวจ บริเวณเดียวกันกับที่พบเศียรพระ

.. ข่าวยิ่งเล่าลือกันว่ามีองค์พระจมอยู่ใต้น้ำบริเวณนั้น ปีต่อมามีคนไปลงอวน อวนติดใต้น้ำ ดำลงไปปลดก็พบว่าติดอยู่กับพระกรรณพระพุทธรูปขนาดใหญ่ คนที่ดำคุยว่ายืนอยู่บนพระอังสา ยกมือชูขึ้นไปยังไม่ถึงปลายพระกรรณ แต่ก็สุดปัญญาที่จะลากองค์พระขึ้นมาได้จนอวนขาด

.. ครั้นถึงปี พ.ศ.2492-2493 เพีย สมบูรณ์ (ชาวลาวอพยพจากหลวงพระบางมาตั้งถิ่นฐานในอำเภอเชียงแสน) ฝันว่าเห็นพระพุทธรูปล้ม คว่ำพระเศียรลงหันไปทางทิศใต้ ตอกย้ำข่าวที่เล่าลือกันแต่เดิมให้แพร่หลายยิ่งขึ้น

.. ดังนั้น ราวเดือนกุมภาพันธ์-มีนาคม ของปีเดียวกัน จึงมีการลงคลำหาพระพุทธรูปกันอย่างจริงจัง โดยเริ่มจากตั้งศาลเพียงตาขึ้นในบริเวณเกาะดอนแท่นสำหรับทำพิธีบวงสรวงพระพุทธรูป เตรียมเรือเหล็กขนาดใหญ่ 2 ลำ พร้อมช้าง 3-4 เชือก นิมนต์พระสงฆ์ทำพิธี เนื่องจากกระแสน้ำแรงและเย็นมากจึงไม่อาจพบพระพุทธรูปแต่อย่างใด

... ก่อนปี พ.ศ.2500 เป็นการค้นหาแบบชาวบ้าน ยังไม่ใช่การค้นหาแบบเป็นทางการ ต่อมาระหว่าง พ.ศ.2504-2512 ใช้เครื่องมือทันสมัยยิ่งขึ้นหลายอย่างแต่ก็ล้มเหลวทุกครั้ง

.. ระหว่างเดือนกุมภาพันธ์-เดือนมีนาคม พ.ศ.2509 บริษัทอิตาเลียน-ไทย จำกัด ได้สัมปทานการสร้างสนามบินในหลวงพระบาง มาพักอยู่ที่เชียงแสน (สมัยนั้นการเดินทางไปหลวงพระบางต้องใช้วิธีการเดินเรือจากเชียงแสนไปถึงจะสะดวกที่สุด)

.. นายชูสง่า ไชยพันธ์ ผู้ว่าราชการจังหวัดเชียงราย ขณะนั้นจึงได้ให้ทางบริษัทดังกล่าว ส่งนักประดาน้ำพร้อมอุปกรณ์ต่างๆ ลงดำเพื่อค้นหาและกู้เอาพระพุทธรูปขึ้นมา ณ จุดที่เป็นเกาะกลางน้ำตรงหน้าสถานีตำรวจ บริเวณนี้เป็นน้ำวน เชี่ยวมาก นักประดาน้ำทนความเย็นไม่ไหว การค้นหาจึงไม่ประสบผลสำเร็จ ได้เพียงพระพุทธรูปองค์เล็ก และโบราณวัตถุอื่นๆ อีกเพียงเล็กน้อยจึงหยุดค้นหา

.. เมื่อวันที่ 11 พฤษภาคม 2552 ใช้ทั้งพิธีไสยศาสตร์ พุทธศาสตร์ และวิทยาศาสตร์ เฉพาะทางวิทยาศาสตร์ใช้เครื่องหาพิกัดวัตถุของกรมทรัพยากรธรณี ก็ยังล้มเหลวเหมือนทุกครั้งที่ผ่านมา
ในขณะที่ฝั่งไทยค้นหาเมื่อวันที่ 19 พฤศจิกายน 2552 ทางการลาวก็มีการขุดหาเช่นกัน จนถึงวันที่ 15-16 กุมภาพันธ์ 2553 พบพระพุทธรูปขนาดเล็ก และพระพิมพ์ขนาดย่อม ศิลปะเชียงแสนหลายองค์ จุดที่ลาวพบห่างจากจุดที่คณะค้นหาฝั่งไทยไปราว 2 กิโลเมตร

.. ท่ามกลางความเชื่อของคนกลุ่มหนึ่ง ก็กลับมีบางกลุ่มบางคนที่ไม่เชื่อ นายนิกร เหล่าวานิช ประธานชมรมรักเชียงแสน เป็นหนึ่งในคนที่ไม่เชื่อว่า พระเจ้าล้านตื้อมีจริง

.. โดยให้สัมภาษณ์ว่า“เกาะดอนแท่นเป็นเกาะกลางแม่น้ำโขง เป็นเกาะศักดิ์สิทธิ์ พระมหากษัตริย์โบราณใช้เป็นสถานที่ทำพิธีทางศาสนา ส่วนเปลวพระรัศมีนั้น ไม่ได้เอาขึ้นมาจากแม่น้ำโขง แท้จริงแล้วถูกทิ้งไว้ที่ซากวัดเค้า มีการขโมยขนมาทางเรือ เอาพลอยสีไปหมด ปล่อยเปลวรัศมีทิ้งไว้ที่วัดร้าง เมื่อกรมศิลปากรเข้ามาสำรวจ ก็เอามาไว้ที่วัดมุงเมือง สี่แยกไปรษณีย์เชียงแสน ต่อมาก็ย้ายไปวัดเจดีย์หลวง สุดท้ายกรมศิลปากรก็นำไปเข้าพิพิธภัณฑ์ ”

.. นายนิกรติดตามค้นคว้า ไปสัมภาษณ์พูดคุยกับลูกหลานคนเชียงแสนรุ่นเก่าที่ย้ายถิ่นฐานไปอยู่ที่อำเภอคูบัว จังหวัดราชบุรี ไม่มีใครรู้เรื่องนี้ ดังนั้น คนเชียงแสนรุ่นใหม่ย้ายเข้ามาไม่เกิน 170 ปี จะรู้เรื่องพระเจ้าล้านตื้อได้อย่างไร

.. ปริศนาร้อยแปดพันเก้า ความที่พระรัศมีชิ้นนี้มีขนาดใหญ่โตมากที่สุดเท่าที่เคยพบในประเทศไทย และละแวกเพื่อนบ้าน อุษาคเนย์ ทำให้ผู้คนสนใจอยากทราบคำตอบที่แท้จริง

.. หากพระพุทธรูปล้านตื้อนี้มีอยู่จริง ต้องถือว่าเป็นพระพุทธรูปหล่อโบราณที่ใหญ่ที่สุดในประเทศไทย เพราะพระศรีศากยมุนี วัดสุทัศนเทพวราราม กรุงเทพมหานคร ที่รัชกาลที่ 1 อัญเชิญมาจากวัดพระมหาธาตุสุโขทัย ซึ่งถือว่าเป็นพระพุทธรูปหล่อโบราณที่ใหญ่ที่สุดในขณะนี้ มีความสูงเพียง 8 เมตรเท่านั้น

.. รัศมีชิ้นนี้จุดประกายให้เกิดการถกเถียงวิพากษ์วิจารณ์ นำไปสู่การค้นหาพระพุทธรูปที่จมอยู่ในลำน้ำโขง นับครั้งไม่ถ้วน? ตั้งแต่การพบครั้งแรกจนกระทั่งถึงทุกวันนี้นานกว่า 80 ปีแล้ว เรื่องราวยังคงเป็นที่สนใจและถูกเล่าขานผ่านลูกหลานชาวเชียงแสนอย่างท้าทาย ว่าจะเป็นเรื่องจริงหรือเป็นเพียงนิทานพื้นบ้าน

Cr.มติชน โดย อ.เพ็ญสุภา สุขคตะ

**************************************************
บริการจัดทัวร์
ทัวร์เชียงตุง ทัวร์เมืองยอง ทัวร์สิบสองปันนา ทัวร์คุนหมิงจีน ทัวร์หลวงพระบาง ทัวร์วังเวียงลาว ทัวร์มัณฑเลย์ ทัวร์พุกาม ทัวร์ทะเลสาบอินเล ทัวร์ตองจี ทัวร์รัฐฉาน

บริษัท เชียงตุงเรียลเอสเตท แอนด์ ทราเวล จำกัด
เลขที่ใบอนุญาต 21/00833
โทร : 092-891-2277,093-2537733,053-727255
ไลน์ไอดี : @chiangtung
เว๊ปไซค์ : Chiangtungbiz.com

youtube:http://bit.ly/2HDFdMO

บทความที่คุณอาจสนใจ

14 ที่เที่ยวสไตล์จีน กลิ่นอายแดนมังกร ต้อนรับเทศกาลตรุษจีน 2562

พระราชวังจันทรเกษม พระนครศรีอยุธยา

พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ จันทรเกษม

ตำนานล้านนาตอน ตางผีเตียว

แต่ละพื้นที่ หรือ แต่ละภาคก็จะมีความเชื่อที่แตกต่างกันไป อย่างเช่นเรื่องในวันนี้ที่นำมาฝากกันค่ะ วันนี้นำ เรื่อง ตางผีเตียว หรือ ทางผีผ่าน ความเชื่อโบราณทางภาคเหนือ มาฝากทุกท่านค่ะ อยากรู้ว่าเป็นอย่างไร ลองเข้าไปอ่านได้เลยครับ

สิบสองปันนา เขตปกครองตนเองชนชาติไต

เผยเรื่องเล่าจาก ดร.สุเมธ ตันติเวชกุล เมื่อครั้งในหลวง ร.๙ ทรงเสวยข้าวผัดไข่ดาวก้นกระทะ

กาแลและหำยนต์ จิตวิญญาณที่ถูกจองจำ

กาแลและหำยนต์ จิตวิญญาณที่ถูกจองจำ เมื่อเราพูดถึง กาแล หรือ แก๋แหล่ ทุกคนต้องเข้าใจว่าเป็นเครื่องประดับยอดนิยม และเป็นที่ชื่นชอบของผู้ที่ปลูกบ้านทรงไทยภาคเหนือ

เพราะไม่วาง..จึงหนัก

สละเวลาอ่านเพียงนิดแล้วจะเข้าใจชีวิตมากขึ้น

ปริศนาพระเจ้าล้านตื้อแห่งแม่น้ำโขง

บทความที่คุณอาจสนใจ

14 ที่เที่ยวสไตล์จีน กลิ่นอายแดนมังกร ต้อนรับเทศกาลตรุษจีน 2562

พระราชวังจันทรเกษม พระนครศรีอยุธยา

ตำนานล้านนาตอน ตางผีเตียว

สิบสองปันนา เขตปกครองตนเองชนชาติไต

เผยเรื่องเล่าจาก ดร.สุเมธ ตันติเวชกุล เมื่อครั้งในหลวง ร.๙ ทรงเสวยข้าวผัดไข่ดาวก้นกระทะ

กาแลและหำยนต์ จิตวิญญาณที่ถูกจองจำ

เพราะไม่วาง..จึงหนัก

สับน้ำหมึก

บริษัท ไชยนารายณ์ โกลเบิ้ล จำกัด

เมนู

เพจ สิบสองปันนา หลวงพระบาง

เพจ อยู่ดีกินหวาน